Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2014

Αγοράζοντας φιλικά προς το περιβάλλον


Έχω αρθρογραφήσει πολλές φορές και εδώ στο THE GREEN EYE blog και στα περιοδικά και εφημερίδες, που συνεργάστηκα στο παρελθόν, για το πως θα γίνουμε ευσυνείδητοι καταναλωτές και για τις «έξυπνες αγορές», σκεφτόμενοι το περιβάλλον και την υγεία μας. Το ενδιαφέρον για τον πλανήτη ξεκινάει από το σούπερμαρκετ, τους πάγκους της λαϊκής, τις επιλογές μας στις αγορές, τη στάση ζωή μας... Ακόμη και το αν θα πάμε για αγορές με τα πόδια και όχι με τη χρήση του αυτοκινήτου. Τα λίγα ψώνια, αλλά και δραστηριότητες, όπως να πάμε για παράδειγμα στο ταχυδρομείο, μας προσφέρουν ευκαιρίες για περπάτημα κι όχι μόνο... Αφήνοντας το αυτοκίνητο μας στο γκαράζ του σπιτιού και πηγαίνοντας μέχρι το σούπερμαρκετ με τα πόδια, μπορούμε να ανακαλύψουμε π.χ. τη γειτονιά μας, να μιλήσουμε και συναναστραφούμε άλλους ανθρώπους... και το σημαντικότερο να βελτιώσουμε την υγεία μας. Αν η απόσταση είναι κάπως μεγαλύτερη μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ποδήλατο.

Ειδικά το καταναλώνω «οικολογικά» περιλαμβάνει επιλέγω ποιοτικά, πιστοποιημένα και ανακυκλώσιμα προϊόντα. Το να αγοράζουμε ανάλογα με τις ανάγκες μας είναι η νέα παγκόσμια καμπάνια διεθνών περιβαλλοντικών οργανισμών, γιατί πολλά χρήσιμα καταλήγουν στα σκουπίδια και προκαλούν ρύπανση σε έναν πλανήτη όπου άνθρωποι ακόμη έχουν ανάγκη ακόμη και τα βασικά. Έχει υπολογιστεί ότι κατά μέσον όρο το 26% των τροφίμων, που αγοράζουμε καταλήγουν στα σκουπίδια και κάποιοι λαοί, όπως στις Η.Π.Α. έχουν ένα ρεκόρ ποσοστού. Προσπαθούμε, λοιπόν, ν’ αγοράζουμε μόνο την ποσότητα των τροφίμων που είμαστε σίγουροι ότι θα καταναλώσουμε. Ενώ για την Ευρώπη, οι στατιστικές λένε ότι σε ποσοστό 8% περίπου τα τρόφιμα καταλήγουν στα σκουπίδια πριν να έχουν καν βγει από τη συσκευασία τους. Ιδιαίτερα τα φρέσκα προϊόντα, π.χ. φρούτα – λαχανικά, διατηρούνται για μικρό χρονικό διάστημα, ακόμη και μέσα το ψυγείο χάνουν τις βιταμίνες τους και σαπίζουν.

Η αναγραφόμενη στη συσκευασία ημερομηνία λήξης είναι πολύτιμη, για να αποφύγουμε τις περιττές αγορές και πετυχαίνουμε λιγότερα απορρίμματα, καθώς και μικρότερη σπατάλη ενέργειας και χρημάτων. Κάθε φορά που ψωνίζουμε θα πρέπει να επιλέγουμε προϊόντα ανάλογα με τη τιμή και τη ποιότητα τους, δεν πρέπει να ξεχνάμε και να λάβουμε υπ’όψιν και τις συνθήκες εργασίας των ανθρώπων, που το παράγουν, τη διαδικασία παραγωγής, μεταφοράς και καταστροφή τους... δηλαδή την επίδραση τους στον πλανήτη μας. Για να βρούμε το σωστό προϊόν θα πρέπει πρωτίστως να διαβάζουμε την ετικέτα στη συσκευασία... να ελέγχουμε για πιστοποιήσεις από έγκυρους οργανισμούς, την ενεργειακή του κλάση, ψάχνουμε κατά πόσο είναι «πράσινο»... Οι «πράσινες αγορές» φέρουν οικολογική σήμανση από διεθνώς αναγνωρισμένους φορείς όπως π.χ. το «οικολογικό σήμα» της Ε.Ε., ο «κύκνος» των Σκανδιναβών, ο «γαλάζιος άγγελος» των Γερμανών, ο «δακτύλιος του Mobius» το σήμα κατατεθέν της ανακύκλωσης...

Το σήμα κατατεθέν της ανακύκλωσης, σύμφωνα με τις προδιαγραφές πιστοποίησης ISO 14021 είναι ο δακτύλιος του Mobius, που δηλώνει ξεκάθαρα ότι το προϊόν είναι ανακυκλώσιμο. Η «πράσινη τελεία» με το τοξάκι να στροβιλίζεται (green dot) είναι σήμα της Ε.Ε. που δηλώνει την οικονομική συνεισφορά της συγκεκριμένης συσκευασίας στα έργα ανακύκλωσης και δεν πρέπει να συγχέεται με την ανακυκλωσιμότητα ή μη του προϊόντος. Τα τελευταία χρόνια νέες πρωτοβουλίες εγγυώνται την καλύτερη κατανομή του εισοδήματος στους μικρούς παραγωγούς των φτωχών χωρών, καθώς και το δίκαιο εμπόριο. Ένα από τα πιο γνωστά σήματα είναι της ΜΚΟ Fair Trade, που προωθεί τη φιλοσοφία του ηθικού, δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου... και αποτελεί ελληνική πρωτοβουλία. Στόχος η βιώσιμη ανάπτυξη μικρών και μη προνομιούχων παραγωγών, ιδιαίτερα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, για αντιμετώπιση της ανθρώπινης και ειδικά της παιδικής εκμετάλλευσης και στη διαμόρφωση συνειδητοποιημένων, ενημερωμένων και ευαισθητοποιημένων καταναλωτών. Άλλα σήματα του ηθικού και δίκαιου εμπορίου είναι: Max Havelaar, Artisans du monde… για πιστοποιημένη αειφορική ξυλεία το σήμα του Forest Stewardship Council (FSC)…

Προτιμάμε λοιπόν τ’ ανακυκλωμένα προϊόντα, αγοράζουμε συσκευές ενεργειακής κλάσης Α και τρεφόμαστε κατά προτίμηση με προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας. Είναι τόσο σημαντικό ν’ αγοράζουμε προϊόντα, που προωθούν την κοινωνική ισότητα, η οποία εγγυάται στους παραγωγούς και στις οικογένειές τους ένα αξιοπρεπές εισόδημα και τους δεσμεύει για έναν τρόπο παραγωγής φιλικό προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον... και αυτό μπορεί να πιστοποιηθεί στις μέρες μας μέσω από το σύμφωνο για τα διεθνή πρότυπα, το Fairtrade Labelling Organizations InternationalFLO. Ιδιαίτερα τώρα τις γιορτές, που κάνουμε τόσα δώρα μπορούμε να αγοράζουμε προϊόντα με γνώμονα την κοινωνική αλληλεγγύη, προϊόντα που φτιάχνονται από άτομα με αναπηρίες, για την ενίσχυση παιδικών φιλανθρωπικών οργανισμών, από αποκλεισμένες κοινωνικά ομάδες όπως π.χ. κρατούμενους φυλακών... Κυρίως όμως ν’αγοράζουμε προϊόντα, που παράγονται από εταιρείες που σέβονται τα δικαιώματα των εργαζομένων, που παρέχουν ασφάλιση, σέβονται τις μισθολογικές διατάξεις, δεν εκμεταλλεύονται ανηλίκους...

Οι επιλογές μας σαν καταναλωτές μας δίνουν την ευκαιρία να δείξουμε τον σεβασμό μας στο περιβάλλον και τον άνθρωπο μέσα από μια έμπρακτη αλληλεγγύη. Τα προϊόντα, που πιστοποιούνται ελέγχονται και επανεξετάζονται κάθε τρία χρόνια, ώστε να λαμβάνεται υπ΄όψιν κάθε εξέλιξη και είναι φυσικό κάθε χρόνο να προστίθενται νέες κατηγορίες. Άλλωστε με τη ζήτηση μας, θα προκαλέσουμε και τη προσφορά όλο και πιο φιλικών προϊόντων στην αγορά. Σίγουρα οι συσκευασίες αποτελούν hot θέμα για το περιβάλλον, αφού το ένα τρίτο σχεδόν των οικιακών σκουπιδιών αποτελείται από συσκευασίες. Κυριαρχεί η τάση ν’ αγοράζονται λιτά συσκευασμένα προϊόντα και να επιλέγουμε τις βιοδιασπώμενες συσκευασίες ή ανακυκλώσιμες... και όχι καθετί πλαστικό. Η πλαστική σακούλα λανσαρίστηκε στη δεκαετία του ’70 και έχει μπει στη καθημερινότητα των ανθρώπων. Ήδη όμως κάποιες χώρες και Πολιτείες των ΗΠΑ έχουν θεσμοθετίσει προστατευτικούς νόμους για τη χρήση του πλαστικού και ιδιαίτερα της πλαστικής σακούλας. Για παράδειγμα στην Ιρλανδία οι πλαστικές σακούλες φορολογούνται! Στην Ελλάδα, ο Δήμος Αθηναίων σε συνεργασία με 9 αλυσίδες σουπερμάρκετ άρχισε το 2008, ένα πιλοτικό πρόγραμμα με σκοπό την σταδιακή αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας από βιοδιασπώμενες και οικολογικές.

Ένα άλλο θέμα που απασχόλησε ήταν ότι κυκλοφόρησαν κάποιες 100% βιοδιασπώμενες σακούλες από καλαμπόκι, Matter Bi, οι οποίες αποτέλεσαν αμφιλεγόμενη λύση, γιατί ίσως γίνουν αιτία μονοκαλλιέργειας καλαμποκιού με αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Οι υφασμάτινες, δίχτυα ή συνθετικές γερές τσάντες φαίνεται να επικρατούν ως την καλύτερη οικολογική λύση. Οι χάρτινες σακούλες προέρχονται κυρίως από ξυλεία, επιβαρύνουν το περιβάλλον με πολλούς τρόπους π.χ. χρειάζονται πολύ νερό και ενέργεια (σχεδόν 40 φορές περισσότερη ενέργεια σε σχέση με τη παραγωγή της πλαστικής). Τις περισσότερες φορές αγοράζουμε τυριά, κρέας και αλλαντικά, ψάρια.. αλλά ακόμη και φρούτα και λαχανικά συσκευασμένα μέσα σε πλαστικό. Μήπως λοιπόν, είναι καλύτερα να αγοράζουμε χύμα ή κοπής προϊόντα... επιλέγονται παράλληλα και τη ποσότητα που ακριβώς χρειαζόμαστε χωρίς να δημιουργούμε απορρίμματα. Σε κάποιες συσκευασίες...ιδιαίτερα σε καθαριστικά, καλύτερα να προτιμάμε συσκευασίες με ανταλλακτικό. Και τελευταίο αφήνω κάτι πολύ σημαντικό για το οποίο έχω αρθρογραφήσει κατά κόρον... αποφεύγουμε τη σπατάλη και κερδίζουμε χρόνο όταν προετοιμάζουμε τη λίστα με τα ψώνια από το σπίτι.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου